Gramofony analogowe wydawały się standardem skazanym na zapomnienie. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych zniknęły z ofert wielu producentów, a co za tym idzie zniknęły szybko ze sklepowych półek.
Zaskoczeniem był powrót mody na te urządzenia w pierwszej dekadzie XXI wieku. Coś co wszystkim wydawało się tylko chwilową, niszową modą, wkrótce przerodziło się w zjawisko powszechne. Firmy zajmujące się produkcją urządzeń audio, na nowo uzupełniały ofertę o gramofony. Również firmy fonograficzne rozpoczęły tłoczenie płyt analogowych (winylowych).
Dotyczyło to nie tylko nowych nagrań, ale także reedycji starszych, kultowych tytułów. Z każdym rokiem moda na płyty i gramofony analogowe zataczała coraz szersze kręgi. Dzisiaj jest to ważna część całego rynku audio.
Większość gramofonów analogowych jest urządzeniami o niezbyt skomplikowanej konstrukcji. Odpowiednio traktowane i regulowane rzadko cierpią na wszelkiego rodzaju usterki. Mimo to potrafią jednak skutecznie odmówić posłuszeństwa.
Do najczęściej występujących usterek gramofonów należą:
Gramofon nie włącza się
Jeżeli upewniliśmy się, że nasz gramofon jest podłączony do prądu a mimo to nie reaguje na próby uruchomienia, może to oznaczać awarię układu zasilania.
Należy dostarczyć go do serwisu w celu dokładnego zdiagnozowania usterki.
Nie można wykluczać konieczności wymiany zasilacza, ale zdarzają się przypadki odlutowania się części okablowania.
Gramofon ma zasilanie, ale talerz się nie obraca
Talerze gramofonów są obracane przy użyciu dwóch różnych rozwiązań technicznych.
Najczęściej spotykanym jest napęd paskowy. Drugim, nieco mniej popularnym jest napęd bezpośredni. Talerz jest umieszczony bezpośrednio nad silnikiem i nałożony na trzpień wychodzący z silnika.
W obu przypadkach: napędu paskowego i bezpośredniego, problem może dotyczyć awarii silnika.
Gramofon z napędem paskowym może zostać wstępnie zdiagnozowany przez właściciela. Należy w tym celu zdjąć talerz i sprawdzić czy pasek znajduje się na swoim miejscu. W razie jego obsunięcia należy go umieścić ponownie na miejscu. Jeżeli jednak pasek uległ pęknięciu lub zerwaniu, należy go zastąpić nowym, dedykowanym dla danego modelu gramofonu.
Jeśli jednak pasek jest w dobrym stanie i znajduje się w przeznaczonej dla niego pozycji a talerz się nie obraca, oznacza to awarię silnika. Trzeba go dostarczyć do wyspecjalizowanego serwisu w celu zdiagnozowania i usunięcia awarii.
Nigdy nie wolno próbować samodzielnie unosić talerza z gramofonu z napędem bezpośrednim. Grozi to uszkodzeniem zarówno jego zawieszenia jak i napędzającego go silnika.
Gramofon ma nierówne obroty
Nierówne obroty występują najczęściej w gramofonach z napędem paskowym.
Na ogół problem tkwi w rozciągniętym i ślizgającym się pasku napędowym. Po wymianie paska usterka powinna ustąpić. Jeżeli jednak nadal obroty talerza falują, prawdopodobnie uszkodzony jest stabilizator obrotów.
Wyspecjalizowany serwis wymieni go na nowy i dokładnie wyreguluje jego tryby pracy.
Jeżeli usterka występuje w gramofonach z napędem bezpośrednim, przyczyną zawsze jest wadliwy stabilizator obrotów. Po wymianie tego podzespołu i ponownej regulacji trybów pracy, gramofon powinien działać sprawnie.
Światełko ustawiania obrotów w gramofonie nie świeci
To dokuczliwa usterka ponieważ uniemożliwia dokładne ustawienie obrotów przed rozpoczęciem odsłuchu płyty. Ustawianie obrotów „na słuch” powoduje, że niemal zawsze obroty nie są idealne. Zbyt szybkie, lub zbyt wolne wpływają na gorszą jakość słuchanej muzyki.
Jedynym rozwiązaniem jest dostarczyć gramofon do serwisu. Wymiana oświetlenia krawędzi talerza i regulacja pozostałych parametrów, przywróci urządzenie do sprawności.
Igła w gramofonie złamała się
Złamanie igły na ogół jest powodowane przez długotrwałe użytkowanie urządzenia przy ustawionej zbyt dużej sile dociążenia ramienia. Źle dobrana siła docisku powoduje, że igła ugina się. Po pewnym czasie może ulec złamaniu.
Zdarza się także, że igła łamie się w trakcie obsługi gramofonu przez osobę nie posiadającą wprawy i minimum potrzebnej wiedzy na ten temat.
Takie zjawisko zdarza się najczęściej w gramofonach obsługiwanych całkowicie ręcznie, kiedy trzeba przenieść ramie nad płytę spoczywającą na talerzu a następnie opuścić je delikatnym, precyzyjnym ruchem na płycie. Mało wprawne osoby, próbują czasem lekko docisnąć ramię do płyty, tak żeby igła lepiej została umieszczona w rowkach.
Wystarczy wykonać taką czynność kilkakrotnie, żeby igła nie wytrzymała takiego potraktowania.
W gramofonach produkowanych kilka dekad temu istniała możliwość wymiany samej igły. Każdy szanujący się fan płyt analogowych (winylowych) miał ich kilka sztuk.
Dzisiaj znacznie łatwiej jest kupić komplet, czyli całą wkładkę wraz z zainstalowaną w niej igłą.
Jeżeli użytkownik gramofonu nie jest osobą z dużym doświadczeniem w takich działaniach, doradzamy wizytę w wyspecjalizowanym serwisie. Technik nie tylko wymieni wkładkę, ale także wyreguluje nacisk ramienia i sprawdzi obroty a następnie dokona kontrolnej próby odsłuchowej.
Dźwignia opuszczania ramienia w gramofonie nie działa
Dźwigienka przeznaczona do opuszczania ramienia na płytę stosunkowo często ulega zepsuciu.
Na ogół nie chodzi o samą dźwigienkę, ale o cięgna którymi jest połączona z mechanizmem ramienia. Doświadczony technik potrafi usunąć usterkę szybko o ile zaczep cięgien nie został złamany przez użytkownika w trakcie „siłowej” próby zmuszenia dźwigienki do prawidłowego działania. W takim przypadku konieczna będzie wymiana zniszczonej dźwigienki na nową.
Ramię gramofonu po opuszczeniu na płytę podskakuje i przesuwa się samoczynnie
W takich przypadkach należy sprawdzić nie tylko siłę nacisku ramienia na płytę regulując ją ciężarkiem. Ciężarek siły docisku znajduje się na przeciwległym końcu ramienia niż wkładka z igłą.
Regulację siły docisku wykonuje się przy użyciu specjalnej wagi.
Drugim powodem podskakiwania i przemieszczania się ramienia jest źle wyregulowany „antyskating”. Regulator tej funkcji znajduje się na ogół na obudowie gramofonu, w pobliżu tyłu ramienia. Jeżeli pomimo kilku prób nie udaje się wyregulować ramienia w taki sposób by funkcjonowało zgodnie z oczekiwaniami, należy przekazać gramofon specjaliście.
Konieczne będzie rozebranie i dokładne sprawdzenie całego mechanizmu odpowiedzialnego za antyskating.
Marek "Maro" Kulesza
Gramofony analogowe wydawały się standardem skazanym na zapomnienie. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych zniknęły z ofert wielu producentów, a co za tym idzie zniknęły szybko ze sklepowych półek.
